เคยไหม? อยู่ดี ๆ ก็รู้สึกยืนไม่มั่นคง เกิดอาการหน้ามืด เวียนหัว คลื่นไส้ คล้ายโลกหมุนจนรู้สึกเสียการทรงตัว ซึ่งอาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้ามอย่าง 'บ้านหมุน' แต่จะมีสาเหตุ การรักษา และวิธีป้องกันอย่างไร บทความนี้จะพามาหาคำตอบ เพื่อให้คุณเข้าใจและสามารถรับมือได้อย่างถูกต้องเมื่อเกิดปัญหา
อาการ 'เวียนหัวบ้านหมุน' คืออะไร?
บ้านหมุน เป็นอาการเวียนศีรษะแบบหนึ่งที่ผู้ป่วยจะรู้สึกเหมือนตัวเองหรือสิ่งรอบตัวหมุน จนควบคุมตัวเองลำบาก ทำให้เกิดอาการ ดังนี้
- เสียการทรงตัว โคลงเคลง
- คลื่นไส้ อาเจียน
- มึนงง มึนหัว
- เหงื่อออก
- หน้าซีด
- หูอื้อ หรือมีเสียงในหู
อาการหน้ามืด เวียนหัว คลื่นไส้ เหล่านี้อาจเกิดขึ้นได้แบบเฉียบพลันเพียงชั่วครู่ หรืออาจเกิดเรื้อรังเป็นเวลานาน จนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน การทำงาน และอาจนำไปสู่การเกิดอุบัติเหตุได้
อาการบ้านหมุนเกิดจากอะไร?
การขาดความสมดุลภายในหู
เนื่องจากหูชั้นในเป็นหนึ่งในอวัยวะที่ช่วยประสานงานในระบบการทรงตัวของร่างกาย เมื่อระบบทำงานไม่สมดุล จึงส่งผลต่อการทรงตัว ทำให้เกิดอาการเวียนหัวบ้านหมุน ซึ่งสาเหตุหลัก ๆ มาจาก 3 ปัจจัย ดังนี้
- น้ำในหูไม่เท่ากัน โดยเกิดจากความผิดปกติของน้ำในหูชั้นใน ซึ่งมีหน้าที่ส่งสัญญาณการเคลื่อนไหวไปยังสมอง ทำให้เกิดอาการที่ค่อนข้างรุนแรงนานกว่า 20 นาที และมักเป็นร่วมกับอาการอื่น เช่น หูอื้อ หรือมีเสียงดังในหัว
- หินปูนในหูเคลื่อน เกิดจากการที่หินปูนในท่อ Semicircular Canal ซึ่งทำหน้าที่รับรู้การหมุนของศีรษะ หลุดไปอุดตัน ส่งผลต่อการรับรู้การเคลื่อนไหว จึงมักทำให้เกิดบ้านหมุนเฉียบพลันเมื่อเปลี่ยนท่าทางศีรษะในระยะสั้น โดยอาการอาจเกิดไม่ถึง 1 นาที
- เส้นประสาทการทรงตัวในหูอักเสบ ซึ่งอาจเกิดจากการติดเชื้อไวรัสหลังการป่วย ที่ขัดขวางการส่งสัญญาณการทรงตัวไปยังสมอง จึงอาทำให้เกิดอาการหน้ามืด เวียนหัว จากบ้านหมุนรุนแรงเป็นวันได้
ระบบหมุนเวียนโลหิตผิดปกติ
ตามปกติแล้วระบบหมุนเวียนโลหิตจะทำหน้าที่ในการส่งเลือดไปเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ ทั่วร่างกาย ดังนั้น เมื่อระบบทำงานผิดปกติ จึงอาจส่งผลทำให้เกิดอาการหน้ามืด เวียนหัว คลื่นไส้ ทำให้ร่างกายทรงตัวได้ยาก จนนำไปสู่อาการบ้านหมุนได้
ไมเกรน
อย่างที่รู้กันว่าไมเกรนเป็นโรคปวดศีรษะเรื้อรังที่มักทำให้มีอาการปวดศีรษะข้างเดียว คลื่นไส้ อาเจียน และไวต่อแสง เสียง กลิ่น ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดอาการบ้านหมุนชั่วคราวขึ้นด้วย
โรคหลอดเลือดสมองแตก หรือตีบ
เมื่อเกิดความผิดปกติของหลอดเลือดในสมอง ย่อมส่งผลต่อการไหลเวียนของเลือดทำให้ไม่สามารถลำเลียงออกซิเจนและสารอาหารไปเลี้ยงสมองได้ จึงส่งผลต่อระบบประสาทส่วนกลางที่อาจส่งผลให้เกิดอาการบ้านหมุนได้
ดูแลตัวเองอย่างไรเมื่อเกิดอาการบ้านหมุน
เมื่อเวียนหัวบ้านหมุน หลายคนอาจไม่รู้จะทำอย่างไรเพื่อลดอาการที่เกิดขึ้น โดยสามารถปฏิบัติได้ ดังนี้
- หยุดนิ่ง โดยพยายามหาที่นั่ง หรือจุดพิงสำหรับพัก เพื่อลดความเสี่ยงต่อการล้ม
- มองไปที่วัตถุที่ไม่มีการเคลื่อนไหว เพื่อลดอาการเวียนหัว ช่วยให้รู้สึกมั่นคงขึ้น
- ดื่มน้ำอุ่น หรือเกลือแร่ เพื่อลดอาการคลื่นไส้
- ขยับศีรษะช้า ๆ พยายามหลีกเลี่ยงการหันศีรษะ ก้ม หรือลุกขึ้นยืนเร็ว ๆ โดยปุบปับ ในช่วงที่ร่างกายยังทรงตัวไม่ได้
- ปรึกษาแพทย์ หากมีอาการรุนแรง บ้านหมุนบ่อย คลื่นไส้ อาเจียน มองเห็นภาพซ้อน สูญเสียการทรงตัว
การรักษาอาการบ้านหมุน
การรักษาอาการเวียนหัวบ้านหมุนสามารถทำได้โดยดูที่สาเหตุเป็นหลัก ซึ่งแพทย์จะทำการวินิจฉัยโดยการซักประวัติ ตรวจร่างกาย รวมถึงทำการตรวจเพิ่มเติม เช่น ตรวจเลือด ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ ตรวจการทรงตัว ตรวจ CT Scan หรือ MRI สมอง เพื่อหาแนวทางรักษาที่เหมาะสม โดยมีตัวอย่างวิธีการรักษา เช่น
- กายภาพบำบัด กรณีที่เกิดจากปัญหาหูชั้นใน แพทย์อาจแนะนำให้ทำกายภาพบำบัดเพื่อฝึกการทรงตัว
- ใช้ยา เช่น ยาคลื่นไส้ ยาแก้อักเสบ หรือยาบรรเทาตามโรคที่เป็น
- การผ่าตัด ตามข้อบ่งชี้ของโรค หรือในกรณีอาการเกิดจากสาเหตุที่ต้องผ่าตัด
อาการหน้ามืด เวียนหัว คลื่นไส้ จากบ้านหมุน สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน ซึ่งแม้จะดูไม่เป็นอันตราย แต่อาจส่งผลร้ายแรงต่อการใช้ชีวิต การสังเกตอาการเพื่อดูแลตัวเองเบื้องต้นจึงเป็นสิ่งสำคัญ หากพบอาการต้องสงสัยควรรีบไปตรวจสุขภาพทันที แนะนำที่ คลินิกพรีเมียม รามาธิบดี เฮลธ์ สเปซ (ผู้ป่วยนอก) @ พาราไดซ์ พาร์ค ซึ่งมีทั้งคลินิกเด็กและผู้ใหญ่ที่ดูแลโดยทีมแพทย์ผู้ชำนาญการ จึงช่วยสร้างเสริมสุขภาพที่ดีได้ในทุกช่วงวัย พร้อมโปรโมชันการตรวจสุขภาพหลากหลายรูปแบบ เปิดบริการทุกวัน เวลา 08.00-20.00 น. ณ ชั้น 3 ศูนย์การค้าพาราไดซ์ พาร์ค สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับคลินิกได้ทาง Call Center เบอร์ 02-2010640-45 สถานที่ไม่สามารถรองรับคนไข้ฉุกเฉิน กรณีฉุกเฉินโทร. 1669
แหล่งอ้างอิง
บ้านหมุนเกิดจากอะไร ?. สืบค้นเมื่อวันที่ 4 มีนาคม 2566 จาก https://redcross.or.th/news/information/17772/